محمود احمدی نژاد سال 84 در شرایطی به مجمع عمومی سازمان ملل سفر کرد که ایران مراکز هسته ای خود را فک پلمپ کرده بود. اقدامی که شاخک های طرف غربی را حساس کرد.
احمدی نژاد همچون بسیاری از حوزه ها،در دوران مسئولیتش تلاش کرد قواعد دیپلماسی را هم تغییر دهد؛به همین دلیل بود که به جای غرب، ارتباط با شرق را اولویت داد. ارتباط با دولت های کوچک را به کشورهای بزرگ غربی ترجیح داد و برای مذاکرات هسته ای در صدد برآمد قدرت های نوظهور مثل ترکیه و برزیل را هم در پرونده هسته ای خود سهیم کند.
روحانی اما قواعد دیپلماسی جهانی را بیشتر باور دارد و مذاکره با قدرت های بزرگ را برای موفقیت دیپلماسی وسیاست خارجی کشور موثر تر می داند. این نگاه از دل تجربه های او در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی می آید که تلاش کرد پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل نرود. خط قرمزی که احمدی نژاد بدان باور نداشت و آنها را « کاغذ پاره» می دانست.
اگر باور احمدی نژاد این بود که همه کشورها در سازمان ملل از حق رای برخودار هستند و به این دلیل باید حتی با کشورهای مثل کومور، پادشاهی سوازیلند و بورکینافاسو هم ارتباط دیپلماتیک داشت، اما واقعیت قواعد دیپلماسی جهانی نشان داد در مواقع حساس، زور و رای برخی کشورهای غربی که خود را قدرت های جهانی می خوانند، بیشتر از این کشورها است.
روحانی در آغاز دوران مسئولیتش گفت که نگاهش به سفر های خارجی به میزان اثر گذاری آن در سیاست خارجی است. از همین رو بود که خروجی نخستین سفرش مذاکره تلفنی تاریخی بود و دیدار با برخی روسای جمهور غربی. پس از آن هم به داووس سوئیس رفت تا مدیران اقتصادی شرکت های غربی را ترغیب کند تا برای سرمايه گذاری به ایران بیایند.
سفرهای سازمان ملل او هم در عدد و رقم موفق تر از احمدی نژاد بوده است. اگر احمدی نژاد در سال نخست روی کار آمدن دیدارهای زیادی داشت، اما این دیدارها با کشورهای کمتر مطرح در عرصه بین الملل بود. برخلاف او روحانی در نخستین سفرش به نیویورک علاوه بر دیدار با روسای جمهور فرانسه و وزیر خارجه آلمان، تلفنی با رئیس جمهور آمریکا گفت وگو کرد تا نخستین برگ برنده خود را در سیاست خارجی رو کند.
دیدارهایی که منجر به توافق موقت در 3 آذرماه در ژنو شد. در سال دوم هم علاوه بر دیدارهای دیپلماتیک، اقتصاد را اولویت خود در دیدارها قرار داد و به همین دلیل بود که با کارآفرینان ایرانی مقیم آمریکا و فعالان اقتصادی آمریکا نشست گذاشت تا پنجره ای از آینده اقتصادی ایران را به آنها نشان دهد. مقایسه سفر دو سال اول احمدی نژاد و روحانی هم نشان می دهد روحانی در ملاقات ها، دیدارها، سخنرانی ها ومصاحبه های مطبوعاتی موفق تر از احمدی نژاد بوده است.
حتی روحانی بی توجهی سال قبل به کشورهای آمریکای لاتین را در سفر سال دوم جبران کرد تامنطقه ای که جزو موفقت های دیپلماسی دولت دهم بوده است، ارتباطش با ایران حفظ شود. ارتباطی که هم منفعت اقتصادی برای ایران دارد و هم پیام انقلاب اسلامی را راحتر به حیاط خلوت سالهای قبل آمریکایی ها می رساند.
جدول اول:مقایسه کلی دو سال نخست سفرهای احمدی نژاد و روحانی به سازمان ملل
حوزه | سال اول احمدی نژاد | سال اول روحانی | سال دوم احمدی نژاد | سال دوم روحانی |
ملاقات ها | 21 | 20 | 7 | 16 |
نشست ها | 2 | 4 | 3 | 6 |
سخنرانی | 1 | 3 | 1 | 2 |
مصاحبه ها | 4 | 4* | 1 | 4 |
حوزه ها | احمدی نژاد-1384 | احمدی نژاد- 1385 | روحانی- 1392 | روحانی-1393 |
ملاقات ها: | 1-رئیس جمهور الجزایر 2-رئیس جمهور پاكستان 3-رئیس جمهور ونزویلا 4-رئیس جمهور کرواسی 5-دبیركل اتحادیه عرب( عمرو موسی) 6-رئیس جمهور اروگوئه 7-وزاری خارجه سه کشور اروپایی(آلمان، انگلیس، فرانسه) 8-رئیس جمهور اندونزی 9-رئیس جمهور اوکراین 10-رئیس جمهور بلاروس 11-رئیس مهورتاجیكستان 12-رئیس جمهور گرجستان 13-نخست وزیر ارمنستان 14- رئیس جمهور عراق 15-رئیس جمهور روسیه 16-کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل 17-پادشان اردن 18- رئیس جمهور شیلی 19- رئیس جمهور لبنان 20-نخست وزیر کویت 21- دبیر کل سازمان ملل | 1-رئیس جمهور كومور 2-رئیس جمهور گرجستان 3-رئیس جمهور افغانستان 4-رئیس جمهور آفریقای جنوبی 5-رییس جمهور و نخست وزیر ایتالیا 6-رئیس جمهور سریلانکا 7-دبیر کل سازمان ملل(کوفی عنان) | 1- نخست وزیر ایتالیا 2-دبیر کل سازمان ملل(بان کی مون) 3-رئیس جمهور سریلانکا 4-گفت وگوی تلفنی با رئیس جمهور آمریکا 5-رییس جمهوری ترکیه(عبدالله گل) 6-معاون رییس جمهور عراق 7-نخست وزیر ژاپن 8-رییس شورای اتحادیه اروپا 9-نخست وزیر اسپانیا 10-نماینده سازمان ملل در امور سوریه 11-رئیس جمهور فرانسه 12-نخست وزیر پاکستان 14-نخست وزیر کشور فیجی 15-وزیر امور خارجه آلمان 16-رییس جمهوری تونس 17-رییس جمهوری لبنان 18-دبیرکل سازمان همکاری های اسلامی 19-رییس جمهور اتریش 20-دیدار رییس صندوق بین المللی پول | 1-رئیس جمهور لبنان 2- وزیر خارجه آلمان 3-نخست وزیر گرجستان 4 و5-نخست وزیر و رئیس جمهور عراق 6-رئیس جمهور سوئیس 7-رئیس جمهور بولیوی 8-رئیس جمهور اتریش 9-دبیرکل سازمان ملل 10-نخست وزیر انگلیس 11-رئیس جمهوری اسلوونی 12-رئیس شورای اروپایی 13-نخست وزیر ژاپن 14-رئیس جمهور ترکیه 15-رئیس جمهور ونزوئلا 16-رئیس جمهور فرانسه |
نشست ها | 1-ایرانیان مقیم نیویورك 2-هیات مركزی انجمن اسلامی دانشجویان مقیم آمریكا | 1-شورای روابط خارجی آمریكا 2-اعضای كلیسای طرفدار صلح نیویورك 3-جمعی از روشنفكران و نویسندگان آمریكایی | 1-رهبران جامعه اسلامی امریکا 2-دیدار برخی از رهبران اسلامی آمریکا 3-جمعی از شخصیت های اندیشکده های آمریکایی 4-انجمن آسیایی شورای روابط بین الملل آمریکا | 1-ایرانیان مقیم امریکا 2-کارآفرینان ایرانی مقیم آمریکا 3-فعالان، صاحبنظران و سرمایه گذاران شرکت های آمریکایی 4-اعضای اندیشکده های آمریکایی 5-رهبران جوامع اسلامی آمریکا 6-در نشست با نخبگان سیاسی اندیشکده های آمریکایی |
سخنرانی ها: | 1-در شصتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل | 1- در شصت و یكمین اجلاس مجمع عمومی سازمان | 1-در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل 2-اولین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل درباره خلع سلاح هسته ای 3-نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد | 1- درشصت و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل 2-نشست سران در زمینه تغییرات آب و هوا |
مصاحبه ها: | 1-شبکه تلویزیونی cnn 2-مصاحبه با اصحاب رسانه ها و مطبوعات در نیویورك 3- مصاحبه با روزنامه تایمز 4- مصاحبه با هفته نامه نیوزویک | 1- مجله تایمز | شبکه های تلویزیونی: nbc، cnn، PBS 4- گفتگوی با روزنامه واشنگتن پست 5-یادداشت در روزنامه واشنکتن پست | شبکه های تلویزیونیnbc،cnn وpbc، 4-جمع مدیران رسانه های آمریکایی |